บทคัดย่อ
มะยม หรือ Star gooseberry (Phyllanthus acidus (L.) Skeels) เป็นผลไม้รสเปรี้ยวที่นิยมรับประทาน มีการนำมาใช้ในการรักษาโรคตามวิถีการแพทย์พื้นบ้าน เช่น ใช้เป็นยาระบาย, ลดความดันโลหิต, ปกป้องตับ, ป้องกันเบาหวาน, แก้ปวด, บรรเทาอาการไอ, หอบหืด และรักษาโรคผิวหนัง เป็นต้น จากการศึกษาทางพฤกษเคมีและเภสัชวิทยาพบกลุ่มสารในผลมะยม ประกอบไปด้วยสารกลุ่ม ฟีนอลิค, ฟลาโวนอยด์, ไฟโตสเตอรอล, คาร์โบไฮเดรต, แทนนิน, เทอร์พีนอยด์, ซาโปนิน, โปรตีน, กรดอะมิโน, วิตามิน ซี, แคลเซี่ยม, ฟอสฟอรัส และ เหล็ก[1] เป็นต้น โดยในรากยังพบสาร Phyllanthusol A และ B ซึ่งถือว่าเป็นสารเอกลักษณ์ของพืชมะยมด้วย สารสำคัญเหล่านี้ทำให้มะยมมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาหลากหลาย ได้แก่ ฤทธิ์ต้านการอักเสบ, ต้านอาการปวด, ต้านอนุมูลอิสระ, ปกป้องตับ, ต้านเชื้อรา, ต้านเชื้อแบคทีเรีย, ลดระดับน้ำตาลในเลือด, ขับปัสสาวะ, ต้านเชื้อวัณโรค และ ฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์อะเซทิลโคลีนเอสเทอร์เรส เป็นต้น[1,2] อย่างไรก็ตามผลการศึกษาเหล่านี้เป็นข้อมูลพื้นฐานที่นำไปสู่การศึกษาเพิ่มเติม หรือการนำไปประยุกต์ใช้ในด้านอื่นๆ
คำสำคัญ
มะยม, Star gooseberry, Phytochemistry, Biological activities