บทคัดย่อ
อิมัลชันสองชั้น (double emulsion) หรืออาจเรียกว่า อิมัลชันของอิมัลชัน เป็นอิมัลชันเชิงซ้อน (multiple emulsion) ชนิดที่ง่ายที่สุดชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยวัฏภาคภายใน (internal phase) เป็นหยดของเหลวต่างชนิดซ้อนกันและกระจายตัวอยู่ในวัฏภาคภายนอก (external phase) เทคนิคอิมัลสองชั้นเป็นเทคนิคที่สามารถใช้ในการเอนแคปซูเลชันยาได้ทั้งชนิดที่ชอบน้ำ (hydrophilic drugs) และไม่ชอบน้ำ (hydrophobic drugs) รวมถึงผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและอาหาร ในอุตสาหกรรมยานิยมใช้เทคนิคนี้เพื่อห่อหุ้มตัวยาสำคัญที่ชอบน้ำซึ่งมักมีปัญหาการแพร่ของยาจากวัฏภาคภายในออกไปสู่วัฏภาคภายนอกเมื่อใช้เทคนิคอิมัลชันเดี่ยว (single emulsion) ส่งผลให้ประสิทธิภาพการกักเก็บยา (encapsulation efficiency) ต่ำ อิมัลชันสองชั้นที่ใช้ในการเอนแคปซูเลชันคืออิมัลชันชนิดน้ำในน้ำมันในน้ำ (water-in-oil-in-water emulsion) โดยตัวยาสำคัญจะกระจายหรือละลายและถูกกักเก็บไว้ในวัฏภาคน้ำภายใน สามารถเตรียมได้หลายวิธี ได้แก่ (1) การเตรียมอิมัลชันสองขั้นตอน (2) การเตรียมอิมัลชันโดยใช้วิธีเมมเบรนอิมัลซิฟิเคชัน (3) การเตรียมอิมัลชันโดยใช้เครื่องไมโครฟลูอิดิกส์ ทั้งนี้แต่ละวิธีมีข้อดีและข้อจำกัดที่แตกต่างกันรวมถึงสามารถประยุกต์ใช้ได้หลากหลายในทางเภสัชกรรม