บทความวิชาการ
โรคพยาธิ และ ยาถ่ายพยาธิ
ชื่อบทความ โรคพยาธิ และ ยาถ่ายพยาธิ
ผู้เขียนบทความ ภก. ดร. สันทัด จันทร์ประภาพ
สถาบันหลัก สมาคมเภสัชกรรมทะเบียนและกฎหมายผลิตภัณฑ์ (ประเทศไทย)
รหัสกิจกรรม 2006-1-000-003-10-2561
ผู้ผลิตบทความ สมาคมเภสัชกรรมทะเบียนและกฎหมายผลิตภัณฑ์ (ประเทศไทย)
การเผยแพร่บทความ ผู้ประกอบวิชาชีพทุกคน 
วันที่ได้รับการรับรอง 17 ต.ค. 2561
วันที่หมดอายุ 16 ต.ค. 2562
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 1.5 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
ในปัจจุบันยังมีการพบเห็นผู้ที่เป็นโรคพยาธิอยู่ทั้งในสังคมเมืองและสังคมชนบท แม้ว่าจะมีอุบัติการณ์ที่ลดลงบ้างแล้วก็ตาม โรคพยาธิเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับสุขลักษณะของบุคคล เช่น เรื่องการรักษาความสะอาด ล้างมือก่อนหรือหลังรับประทานอาหารทุกครั้ง ล้างมือหลังจากเข้าห้องน้ำ เพื่อป้องกันการนำไข่พยาธิเข้าสู่รางกายจากการสัมผัส การใส่รองเท้าเวลาออกนอกบ้านโดยเฉพาะในต่างจังหวัดที่มีพื้นดินซึ่งเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของพยาธิ เป็นต้น ประชาชนส่วนใหญ่มักมีความเข้าใจว่าหากร่างกายผ่ายผอมลงมักจะเกิดมาจากในร่างกายมีตัวพยาธิที่คอยมาแย่งอาหารจึงจำเป็นต้องรับประทานยาถ่ายพยาธิ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ปกครองที่มีบุตรหลานในวัยที่กำลังเจริญเติบโต อย่างไรก็ตาม หากพิจารณากันให้รอบคอบจะพบว่าในบางครั้งสามารถรับประทานอาหารได้แต่ผอมอาจมีสาเหตุได้แตกต่างกัน ไม่จำเป็น ต้องมีสาเหตุมาจากโรคพยาธิเสมอไป เช่น ถ้ามีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย น้ำหนักตัวลดลงจากเดิมอย่างรวดเร็ว เช่น ลดลงไป 2-3 กิโลกรัม ภายในเวลา 1-2 สัปดาห์ อาจเกิดจากโรคคอพอกเป็นพิษ (มีอาการเหนื่อยง่าย ใจสั่น มือสั่น เหงื่อออกมาก และอาจพบมีอาการคอพอกร่วมด้วย) วัณโรค (มีไข้และไอเรื้อรัง) หรือสาเหตุอื่นๆ (เช่น โรคเอดส์ โรคมะเร็ง เป็นต้น) ถ้ารูปร่างผอมแต่ยังกินได้ตามปกติโดยที่น้ำหนักค่อนข้างคงที่ (ไม่ลดลง) และสุขภาพทั่วไปแข็งแรงดีก็มักจะไม่มีสาเหตุอะไรมาก บางรายอาจเกิดจากการทำงานหนักเกินไป เช่น ทำงานไปด้วยเรียนไปด้วย หรือขยันทำงานนอกเวลา จึงควรหาเวลาพักผ่อนให้มากขึ้นและรับประทานอาหารในปริมาณที่มากขึ้นกว่าเดิมก็อาจช่วยให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นได้
คำสำคัญ
โรคพยาธิ ยาถ่ายพยาธิ