บทคัดย่อ
ความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญต่อความสำเร็จของการรักษา แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ (Health belief model, HBM) เป็นหนึ่งในทฤษฎีที่สามารถนำมาใช้อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยผ่านมุมมองความเชื่อของผู้ป่วย เพื่อทำการแทรกแซงหรือแก้ไขปัญหาที่มีผลต่อความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยมีระดับความร่วมมือในการใช้ยาเพิ่มมากขึ้นจนถึงจุดที่สามารถยอมรับได้ มีการศึกษาในประเทศไทยและต่างประเทศจำนวนหนึ่งที่มีการประยุกต์ใช้ทฤษฎีดังกล่าวในการแก้ไขปัญหาความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วย แต่อย่างไรก็ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพยังคงมีข้อจำกัดในการนำไปใช้ในกรณีที่พฤติกรรมดังกล่าวไม่ได้เป็นผลมาจากความเชื่อ หรือไม่สามารถแก้ไขได้โดยการปรับเปลี่ยนความเชื่อเพียงอย่างเดียว ควรมีการบูรณาการหรือใช้ร่วมกับทฤษฎีทางด้านพฤติกรรมศาสตร์อื่นๆเพื่อให้สามารถนำมาอธิบายและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของบุคคลได้อย่างรอบด้านและเหมาะสมมากยิ่งขึ้น