หลักการและเหตุผล
การใช้ยาอย่างสมเหตุผลเป็นความจำเป็นเร่งด่วนของประเทศที่ต้องดำเนินการ เนื่องจากส่งผลต่อการรักษาผู้ป่วยในด้านประสิทธิผล ความคุ้มค่า ความปลอดภัย สามารถลดการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ และลดปัญหาเชื้อดื้อยาในปัจจุบัน ปัญหาการใช้ยาอย่างไม่สมเหตุสมผลมีแนวโน้มสูงขึ้น ซึ่งปัญหาหลักเกิดจากบุคลากรทางการแพทย์มีการสั่งใช้ยาเกินความจำเป็น โดยมิได้ตระหนักถึงผลกระทบที่ตามมา เช่น อันตรายจากการใช้ยา ประสิทธิผลในการรักษาที่ต่ำลง อัตราการดื้อยาปฏิชีวนะเพิ่มสูงขึ้น อีกทั้งยังสร้างภาระค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นโดยไม่เกิดความคุ้มค่า ยากลุ่มที่มักมีการใช้อย่างไม่สมเหตุสมผล ได้แก่ ยาในบัญชียาหลักแห่งชาติบัญชี ง ยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติ และยาปฏิชีวนะชนิดออกฤทธิ์กว้างที่ใช้ในแผนกผู้ป่วยใน เช่น Carbapenems, Third and fourth generation cephalosporins, Piperacillin/Tazobactam, Fluoroquinolones เป็นต้น ซึ่งยาในกลุ่มนี้มีมูลค่าการใช้สูงเมื่อเทียบกับยาชนิดอื่นๆ ซึ่งทำให้โรงพยาบาลสูญเสียงบประมาณจำนวนมาก นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดค่านิยมในชุมชนที่ไม่ถูกต้อง คือ ประชาชนเข้าใจว่าโรคที่เป็นนั้นจะรักษาให้หายได้ด้วยยาปฏิชีวนะ ยานำเข้าจากต่างประเทศ และยาราคาแพง จึงเรียกร้องให้บุคลากรทางการแพทย์สั่งใช้ยา จะเห็นได้ว่าปัญหาดังกล่าวก่อให้เกิดผลกระทบทั้งต่อประชาชนและระบบสุขภาพโดยรวมทั้งในด้านเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิต
กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเกาะสมุย ได้เล็งเห็นถึงผลกระทบของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผล (Rational drug use) ในเครือข่ายบริการสาธารณสุขอำเภอเกาะ-
สมุยขึ้น โดยมีการดำเนินการหลักในระดับโรงพยาบาล ร้านยา และมีการขยายกรอบการดำเนินงานไปยังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ซึ่งเป็นแหล่งกระจายยาอีกแหล่งที่สำคัญและใกล้ชิดกับชุมชนมากที่สุด โดยมีเจ้าหน้าที่ รพ.สต. เป็นกลไกหลักในการสื่อสารกับประชาชนในพื้นที่ให้มีความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะให้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น