ซุปไก่สกัดเป็นผลิตภัณฑ์โปรตีนจากสัตว์ปีกที่มีการบริโภคมาอย่างยาวนานในวัฒนธรรมเอเชีย โดยเฉพาะในบริบทของการส่งเสริมสุขภาพ มีการใช้เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในการเยี่ยมเยียนผู้สูงอายุ หรือการเยี่ยมไข้ของผู้ป่วย โดยประชาชนทั่วไปอาจไม่ทราบถึงคุณประโยชน์ทางโภชนาการที่สำคัญของซุปไก่สกัดในทางการแพทย์อย่างแท้จริง ปัจจุบันมีการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ที่ชี้ให้เห็นถึงศักยภาพของสารออกฤทธิ์สำคัญในซุปไก่สกัด เช่น คาร์โนซีน (carnosine) ซึ่งมีบทบาทในการส่งเสริมการทำงานของสมอง การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และการเสริมคุณภาพชีวิตในกลุ่มวัยรุ่น นักศึกษา วัยทำงาน และผู้สูงอายุ บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการทบทวนวรรณกรรมทางการแพทย์และหลักฐานเชิงประจักษ์ (evidence-based medicine: EBM) รวมถึงกลไกทางชีววิทยาที่เกี่ยวข้อง กับการส่งเสริมความจำระยะสั้น (short-term memory) และความจำขณะทำงาน (working memory) มีการศึกษาทางคลินิกแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (randomised controlled trials: RCTs) หลายฉบับที่รายงานว่า การรับประทานซุปไก่สกัดในช่วง ระยะเวลา 7–14 วัน สามารถช่วยเพิ่มคะแนนการทดสอบความจำด้วยแบบทดสอบ Wechsler adult intelligence scale (WAIS), Stroop test และ SART (sustained attention to response task) ทั้งนี้ มีหลักฐานสำคัญแสดงให้เห็นว่าซุปไก่สกัดมีผลลดระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล (cortisol) ที่หลั่งเพื่อตอบสนองต่อความเครียดของร่างกายและอาจช่วยฟื้นฟูสมองผ่านการเพิ่มการไหลเวียนโลหิต (blood circulation) และการเผาผลาญในไมโตคอนเดรีย (mitochondria metabolism) นอกจากนี้ยังมีรายงานถึงผลดีต่อการฟื้นตัวหลังออกกำลังกาย การผลิตน้ำนมในหญิงหลังคลอด และการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเมื่อรับประทานร่วมกับอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต สรุปซุปไก่สกัดเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีแนวโน้มเป็นประโยชน์ต่อการส่งเสริมสมรรถภาพสมอง การควบคุมเมตาบอลิซึม และลดความเหนื่อยล้า ความเครียดโดยเฉพาะในผู้ใหญ่สุขภาพดี อย่างไรก็ตาม ยังจำเป็นต้องมีการศึกษาระยะยาวในกลุ่มผู้ป่วยหรือกลุ่มเฉพาะทาง เพื่อยืนยันความปลอดภัยและประสิทธิผลทางคลินิก บทความนี้จึงมีเป้าหมายเพื่อสังเคราะห์ข้อมูลเชิงประจักษ์และเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ซุปไก่สกัดอย่างเหมาะสม

ซุปไก่สกัด, คาร์โนซีน, หลักฐานเชิงประจักษ์