การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน (Upper Respiratory Tract Infections, URTIs) เช่น คออักเสบ ทอนซิลอักเสบ ไซนัสอักเสบ และหูชั้นกลางอักเสบ เป็นภาวะที่พบได้บ่อยซึ่งต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์ โดยเฉพาะในเด็กและผู้ใหญ่ clarithromycin ซึ่งเป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่ม macrolide รุ่นที่สอง แสดงฤทธิ์การฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้กว้างครอบคลุมเชื้อสำคัญ เช่น Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae และเชื้อแบคทีเรียไม่ปกติ (atypical bacteria) อย่าง Mycoplasma pneumoniae และ Chlamydophila pneumoniae นอกเหนือจากฤทธิ์ในการต้านจุลชีพ clarithromycin ยังมีคุณสมบัติทางเภสัชจลนศาสตร์ที่ดี เช่น การกระจายเข้าสู่เนื้อเยื่อปอดได้ดี ทนต่อกรดในทางเดินอาหาร และฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อโรคที่ยาวนานถึงแม้หยุดรับประทานยา (post-antibiotic effect) โดยมีเมตาโบไลต์ที่ออกฤทธิ์ (active metabolite) คือ 14-hydroxy-clarithromycin ซึ่งช่วยเสริมฤทธิ์ทางยาให้ดียิ่งขึ้น จากการศึกษาทางคลินิก clarithromycin ให้ผลการรักษาหายจาก URTIs สูงถึง 94% ซึ่งใกล้เคียงกับยา cefuroxime และดีกว่า levofloxacin ในบางกรณี อีกทั้งยังสามารถใช้ในระยะเวลารักษาที่สั้นกว่า (เพียง 3 วัน) นอกจากนี้ clarithromycin ยังมีคุณสมบัติในการปรับระบบภูมิคุ้มกัน (immunomodulatory) และฤทธิ์ต้านการอักเสบ เช่น TNF-α และ IL-1β รวมถึง chemokines ซึ่งอาจเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยที่มีภาวะติดเชื้อไซนัสอักเสบเชื้อรัง (chronic sinusitis) เนื่องจากการใช้ clarithromycin ช่วยลดอาการปวดและอาการอักเสบของโพรงไซนัสได้ดีกว่ายากลุ่มอื่น ๆ ในประเทศไทย clarithromycin มีจำหน่ายในหลายรูปแบบ รวมถึงยาเม็ดชนิดออกฤทธิ์เนิ่น (prolonged-release tablet) รับประทานเพียงวันละ 1 ครั้ง พบว่ามีผลข้างเคียงทางระบบทางเดินอาหารน้อยกว่าและเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยาสูงกว่ารูปแบบเม็ดปลดปล่อยทันที (immediate-release, IR) ที่รับประทานวันละ 2 ครั้ง จากทั้งหมดที่กล่าวมานี้ เพื่อส่งเสริมให้เกิดการใช้ยาอย่างเหมาะสมและป้องกันปัญหาเชื้อดื้อยาในอนาคต

Macrolides, Clarithromycin, Prolong released controlled, Upper respiratory tract infections, URTIs