บทคัดย่อ
ยาและกระบวนการทางเภสัชกรรมอาจก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น การปนเปื้อนของยาหรือสารเคมีที่ใช้ในการผลิตยาและเภสัชภัณฑ์ในสิ่งแวดล้อม เห็นได้จากการตรวจพบยาในแหล่งน้ำตามธรรมชาติและดินในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย โดยทั่วไปช่องทางหลักที่ยาจะแพร่กระจายไปสู่สิ่งแวดล้อม ได้แก่ จากอุตสาหกรรมการผลิตยา การขับถ่ายยาโดยผู้ป่วย และการทิ้งยาที่ไม่ใช้แล้วอย่างไม่เหมาะสม เมื่อยาเข้าสู่สิ่งแวดล้อมแล้วอาจส่งผลกระทบ เช่น ทำให้เกิดความผิดปกติทางสรีรวิทยาและพฤติกรรมของสิ่งมีชีวิต การเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศ หรือส่งเสริมการดื้อยาปฏิชีวนะ เนื่องจากในปัจจุบันมีความใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ดังนั้นเภสัชกรจึงควรปฏิบัติงานตามแนวทาง “เภสัชศาสตร์สีเขียว” ครอบคลุมการออกแบบยา การสังเคราะห์ยา การตั้งตำรับและผลิตยา การวิเคราะห์ยา ไปจนถึงการจ่ายยา เพื่อช่วยสร้างสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน
คำสำคัญ
เภสัชศาสตร์สีเขียว, เภสัชกร, ปัญหาสิ่งแวดล้อม, ยา, ความยั่งยืน