บทคัดย่อ
“การวิจัยเชิงปฏิบัติการ” (action research) เป็นรูปแบบการวิจัยที่มีความนิยมใช้เพิ่มมากขึ้นในการพัฒนางานบริการเภสัชกรรม การวิจัยเชิงปฏิบัติการ หมายถึง วิธีการการวิจัยที่ดำเนินการอย่างเป็นระบบที่อาศัยความร่วมมือระหว่างนักวิจัยและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมาช่วยกันจัดการปัญหาที่เกิดขึ้นในงาน โดยมีจุดหมายเพื่อให้ปัญหาของงานได้รับการแก้ไขและเกิดองค์ความรู้ใหม่ที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลง มีวงล้อของการดำเนินการวิจัย 4 ขั้น ตามแนวคิดของ Kemmis และ McTaggart ได้แก่ การวางแผน (planning) การปฏิบัติ (action) การสังเกต (observing) และการสะท้อนผลการปฏิบัติ (reflecting) โดยในแต่ละขั้นของการวิจัยนั้นผู้วิจัยสามารถเลือกใช้รูปแบบการวิจัยใด ๆ ก็ได้มาบูรณาการร่วมด้วยตามความเหมาะสม คุณลักษณะสำคัญของการวิจัยเชิงปฏิบัติการมีสองประการ คือ วงล้อการวิจัยเชิงปฏิบัติการ และการมีส่วนร่วมของการทำวิจัยระหว่างผู้ปฏิบัติงานกับนักวิจัย คุณสมบัติดังกล่าวทำให้เกิดการแก้ปัญหาที่ตรงจุด และผลการศึกษานั้นสามารถนำไปใช้ได้จริงในการปฏิบัติงาน